Snoeivorm
Een knoteik is geen aparte boomsoort, maar een snoeivorm. Bij knoteiken worden takken afgezaagd op zo’n 1 à 2 meter hoogte. Zo ontstaat er een ‘knot’, een soort bult, waaruit telkens nieuwe takken groeien. Je hebt ze ongetwijfeld al gezien tijdens je wandelingen.
Vroeger
Vandaag worden er niet veel eiken meer geknot. Vroeger was dit een zeer populaire snoeivorm in de Kempen, met name in de streek van Lummen, Halen en Beringen. Bij inventarisatie werden er in de streek al meer dan 650 knoteiken geteld. Dit is slechts een restant van wat er vroeger stond. Het hout dat men verkreeg door het knotten, werd gebruikt voor van alles en nog wat: als rijshout in de groentetuin, als brandhout, om bezemstelen te maken … Wist je trouwens dat onze beroemde Duizendjarige eik een knoteik is? Zelfs op ons Gemeenteplein vind je knoteiken terug. De palen die het dak van de kiosk dragen, zijn namelijk ook knoteiken!
Nu
Knoteiken in ere houden, is niet enkel goed voor het behoud van de streekidentiteit, de bomen zijn ook erg waardevol voor heel wat diersoorten, die in de holtes schuilen of nestelen: steenuilen, vleermuizen, eikvarens, grote insecten zoals het vliegend hert …
Ooit was de knoteik een symbool van welvaart en was hij alom bekend en bemind. Vandaag is hij zo goed als vergeten en vaak zelfs verwaarloosd. Maar niet getreurd, want heel wat verwaarloosde knoteiken kunnen nog steeds geknot en zo in hun oude glorie hersteld worden. Je leest er meer over op www.duizendjarigeeik.be.
(Informatie: Regionaal Landschap Lage Kempen)