Accordions
Hoewel de ruimte op begraafplaatsen in veel steden en gemeenten steeds kleiner wordt, breidt de begraafplaats in Linkhout uit. Die extra ruimte biedt perspectief om ook in de toekomst lokaal en dichtbij huis begraven te worden.
Door de aankoop van het aangrenzend bouwperceel in de Drielindenstraat werd de begraafplaats ongeveer 10 are groter.
Bij het betreden van de begraafplaats zal je onmiddellijk merken dat deze groener en toegankelijker is. Alle bestaande kindergraven worden mooier geordend en gecentraliseerd in de uitbreidingszone. We werd ook ruimte voorzien voor de aanleg van een sterrenweide en een herdenkingsmonument voor de overleden kinderen . De rest van deze nieuwe zone wordt voorlopige ingezaaid als een bijvriendelijke bloemenweide.
U kan het ontwerp hier reeds bekijken.
De nieuwe begraafplaats wordt groener. Alle kiezel verdwijnt en wordt vervangen door betreedbare bodembedekkers. De begraafplaats wordt doorspekt met 33 hoogstambomen, 175 meter nieuw hagen, 3 500 plantjes. 2 800 m² werd onthard en vervangen door graszones, blomerijk grasland en cedummatten. We zullen hier dus eerder spreken van een parkbegraafplaats. Het uitgangspunt bij de groenaanleg is dat de ruimte duurzaam en makkelijk te onderhouden is.
Tot slot wil de gemeente ook aandacht hebben voor het comfort van de bezoeker. Er komt een tweede optionele toegang met fietsenstalling. Langs de Sint Trudostraat komen bijkomende parkeerplaatsen. Het berghok wordt vernieuwd en er komt een nieuw watertappunt. Dat moet de praktische bekommernissen van een bezoek wegnemen. De kapel blijft behouden en wordt geïntegreerd met een nieuwe ceremonieruimte.
Voor deze opwaardering werden bepaalde graven verplaatst of verwijderd. Dat komt omdat de begraafplaats een nieuwe indeling heeft gekregen. Enkel graven waar sinds meer dan 50 jaar geen bijzetting meer gebeurde kwamen hiervoor in aanmerking. Van elk graf dat er ontruimd werd is een gedenkteken geplaatst op een bijkomend eremonument. U kan de lijst van graven die in aanmerking komen voor ontgraving hier terugvinden. Er is ook een plan gemaakt waarop deze graven aangeduid werden.
Uiteraard hebben we ook aandacht voor het behoud van enkele oudere graven met een grote erfgoedwaarde of graven van onze oud-strijders.
Uitzonderlijk kunnen ook graven op vrijwillige basis verwijderd worden die jonger zijn dan 1970. Nabestaanden mogen deze wens kenbaar maken op onderstaand contactadres. Dankzij die vrijwillige ontruiming creëren we samen extra ruimte, en ontstaan er mogelijk opportuniteiten om de begraafplaats nog beter te verfraaien.
Vanaf 1 november 2022 liep er een openbaar onderzoek waarbij nabestaanden een jaar de tijd kregen om te reageren op de voorgestelde ontruiming.
Aan elk graf dat in aanmerking kwam om te ontruimen werd een individueel infobordje geplaatst. De gemeente heeft in alle rust en sereniteit de nabestaanden in de mate van het mogelijke ook nog persoonlijk gecontacteerd en geïnformeerd.
De huidige begraafplaats bevindt zich op de historische locatie van een voormalige kerk uit de 14e of 15e eeuw, waar eeuwenlang rondom de kerk mensen werden begraven. In 1844 begon de bouw van de nieuwe Sint-Trudokerk, die rond 1846 in gebruik werd genomen. Oude kaarten, zoals de Ferrariskaart, geven weer waar de oude kerk en het kerkhof lagen, met kruisjes die de graven aan de noord- en oostzijde aanduiden. Er zijn nog enkele sporen van de oude kerk bewaard gebleven. De oriëntatie-as van de oude kerk was voor de herinrichting heel goed zichtbaar in het centrale gangpad van de begraafplaats, en de kapel herinnert aan de aanwezigheid van de oude kerk. De oudste graven op het kerkhof zijn in kaart gebracht, waarbij sommige graftekens nog steeds een duidelijke link hebben met de voormalige kerk. Een aantal oudere graven met unieke erfgoedwaarde is zorgvuldig verplaatst naar de achterzijde van de begraafplaats, zodat ze een waardevol onderdeel blijven. Bij deze grafstenen is een informatiebordje geplaatst met een QR-code waarmee bezoekers de verhalen achter dit funerair erfgoed kunnen ontdekken.
Lapidarium
De graven in dit lapidarium vertegenwoordigen een selectie van graftekens die vroeger te vinden was op de begraafplaats. Je ziet hier vooral 20ste – -eeuwse stijl- en materiaalkenmerken.
Veel graven in art deco werden in het interbellum en enkele decennia nadien vervaardigd in blauwe hardsteen. We zien echter aan de strakkere vormen dat ze machinaal (en dus meer met de hand) vervaardigd werden. Kleine elementen zoals beeldjes en foto’s werden vaak in biscuit toegevoegd. Ook bronzen reliëfs waren bijzonder populair en stelden vaak Christus voor met de doornenkroon of het brandende hart.
Na het interbellum werden graftekens vervaardigd uit hardere steensoorten zoals gneis en graniet couranter. Die kan je ook vandaag nog zien op deze begraafplaats.
Alleenstaand kruis
Dit is het oudste grafteken op deze begraafplaats. Het werd waarschijnlijk opgericht in 1690 door de familie Rutten-Vanheys. De epigrafie vertelt ons dat hier de volgende personen begraven liggen:
De gebroeders:
Jan Heys (overleden 18 augustus 1690)
Willebrordt Van Heys (overleden 4 september 1708)
Helena Rutten (hun nicht en overleden 25 mei 1718)
Het grafkruis werd vervaardigd in Naamse hardsteen, een steen die gevonden wordt in kalksteengroeven in Namen en Luik. Deze steen is doorgaans veel harder dan de gewone blauwe hardsteen, waardoor deze ook goed bewaard is gebleven. Over het algemeen zijn er nog slechts weinigen van deze kruisen bewaard gebleven in dit materiaal en deze uitvoering. Bovenaan zien we de letters IHS (Iesus Hominem Salvator) en een kruisje.
Dit grafkruis lag destijds meer dan waarschijnlijk langs de hoofdingang van het oude kerkhof, die van de huidige toegang liep naar het westen (waar het inkomportaal van de kerk zich bevond). De steen leert ons ook de spreekwoordelijke ‘laatste woorden’ van de laatst begravene. We lezen: HELENA RUTTEN HENNE NICHT STERFT A°1718 DE 25 MEI SPREKENDE HARE LESTE WORDT JESUS MARIA BIDT VOOR DE SIELEN
Graf met Jezuskruis
Vroeger werden graftekens vaker vervaardigd uit gietijzer of smeedwerk. Dit kruis met bijhorende graftuin is daar een prachtig voorbeeld van. Gietijzer was minder duur dan een stenen graf, maar kon vaak heel artistiek worden uitgevoerd. Zo zien we hier een mooi vormgegeven naamplaatje waarop nabestaanden de namen van overledenen konden plaatsen.
De omheining van de graftuin is voorzien van krullende planten motieven, kruisjes en vlamvormige bekroningen op de hoeken. De omheining is waarschijnlijk geplaatst rond 1920 en heeft nog late art-nouveau kenmerken.
De beplanting in het graftuintje heeft ook een historisch karakter. Vroeger werden yucca planten wel vaker in dit soort van tuintjes geplaatst. Ze groeien niet te snel, maar weren het onkruid wel goed. Bovendien blijven ze winter en zomer goed en houden ongewenste bezoekers weg uit het perkje.
2 Graven
Deze twee graftekens bleven meer dan waarschijnlijk staan op hun oorspronkelijke locatie. Zij werden opgericht in 1869-1870. Op dat ogenblik was de nieuwe kerk van Linkhout al in gebruik. De graven staan waarschijnlijk nabij het vroegere koor van de oude kerk die hier ooit heeft gestaan. Begraven worden rond het koor was vaak voorbehouden voor geestelijken en notabelen. Het gaat onder meer om het graf van Eerwaarde Heer Somers, die destijds de pastoor was van Linkhout. Het graf herkennen we aan de symboliek van de kelk met hostie, een symbool dat veel gebruikt wordt om pastoor graven aan te duiden.
Deze graven werden vervaardigd in blauwe hardsteen. Als je goed kijkt zie je in deze hardsteen overal gekristalliseerde (witte) fossiele resten zitten. Deze stenen werden immers gevormd op de bodem van de zee, honderden miljoenen jaren geleden.
Herdenkingsmonumenten
Op de begraafplaats zijn vier herdenkingsmonumenten van Lummenaar en kunstenaar Jos Bollen te bewonderen. Op deze monumenten zijn de namen van de verwijderde graven vereeuwigd. Centraal op de begraafplaats komt een drieluik uit Cortenstaal waarop deze namen staan. Ook voor de sterrenkindjes en overleden kindjes maakte hij, in samenwerking met Hanne Vanvoorden, een monument uit Cortenstaal, waarbij zij zorgde voor de keramische sterren op het monument. Een derde monument ter ere van de oud-strijders is eveneens centraal op de begraafplaats te vinden. Aan de ingang van de begraafplaats stond een betonnen sokkel met daarop de namen van de overledenen die zijn uitgestrooid. Deze is vervangen door een nieuw monument, ook uit Cortenstaal.
Herdenkingsmonumenten foto's
Tijdens het openstellen van de begraafplaats hebben de leerlingen van het 5e en 6de leerjaar van basisschool 't Klinkertje een bijenhotel geplaatst.